ओझोन दिवस स्पेशल: क्विझ आणि माहिती

ओझोन लेयरचे महत्त्व

ओझोन वायू पृथ्वीच्या संरक्षणासाठी अतिशय महत्त्वाचा आहे. हा वायू पृथ्वीच्या वातावरणात स्ट्रॅटोस्फियरमध्ये आढळतो आणि सूर्यप्रकाशातील हानिकारक अल्ट्राव्हायोलेट (यूव्ही) किरणांपासून पृथ्वीचे संरक्षण करतो. हे यूव्ही किरण त्वचेच्या कर्करोग, डोळ्यांच्या समस्या आणि इतर आरोग्य समस्यांना कारणीभूत असतात.

ओझोन छिद्र

1980च्या दशकात, शास्त्रज्ञांनी अंटार्क्टिकामध्ये ओझोन लेअरमध्ये मोठे छिद्र शोधले. हे छिद्र क्लोरोफ्लोरोकार्बन (सीएफसी) नावाच्या रसायनांमुळे तयार झाले होते, जे रेफ्रिजरेटर, एअर कंडिशनर आणि अनेक इतर उत्पादनांमध्ये वापरले जात होते. सीएफसी वातावरणात दीर्घकाळ टिकतात आणि ते ओझोन молекуल्स नष्ट करतात.

ओझोन छिद्राचे परिणाम

ओझोन छिद्रामुळे पृथ्वीवर यूव्ही किरणांचा प्रवेश वाढला आहे. यामुळे त्वचेचा कर्करोग, डोळ्यांच्या समस्या आणि इतर आरोग्य समस्या वाढण्याचा धोका वाढला आहे. त्यामुळे वनस्पती आणि पाण्याच्या जीवनावरही परिणाम झाला आहे.

ओझोन छिद्राचा सामना

1987 मध्ये, मॉन्ट्रियल प्रोटोकॉल हा एक आंतरराष्ट्रीय करार लागू करण्यात आला, ज्याने सीएफसी च्या उत्पादन आणि वापरावर बंदी घातली. या करारामुळे ओझोन छिद्राचे आकार कमी होऊ लागले आहे.

ओझोन छिद्रावर भारत

भारत मॉन्ट्रियल प्रोटोकॉलचा स्वाक्षरीकर्ता देश आहे. भारताने सीएफसी च्या उत्पादन आणि वापरावर देखील बंदी घातली आहे. भारत ओझोन छिद्राचा सामना करण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय समुदायाशीही काम करत आहे.

ओझोन दिवस

16 सप्टेंबर हा जागतिक ओझोन दिवस म्हणून साजरा केला जातो. या दिवशी, ओझोन लेअरच्या संरक्षणाबद्दल जागरूकता वाढवण्यासाठी सर्व जगात कार्यक्रम आयोजित केले जातात.

ओझोन दिवस प्रश्नमंजुषा

या ओझोन दिवस प्रश्नमंजुषे द्वारे आपले ओझोन लेअरचे ज्ञान चाचणीला लावा:

1. ओझोन लेअर कोणत्या वायूच्या बनलेली आहे?
2. ओझोन लेअर कुठे स्थित आहे?
3. ओझोन छिद्र कशामुळे तयार झाले?
4. ओझोन छिद्राचा सर्वात मोठा धोका काय आहे?
5. कोणत्या कराराने सीएफसी च्या उत्पादन आणि वापरावर बंदी घातली?
6. भारत ओझोन छिद्राचा सामना करण्यासाठी काय करत आहे?
7. जागतिक ओझोन दिवस कधी साजरा केला जातो?
8. ओझोन लेअर पृथ्वीसाठी का महत्त्वाची आहे?
9. ओझोन छिद्रामुळे कोणत्या पर्यावरणीय समस्या निर्माण झाल्या आहेत?
10. ओझोन लेअरच्या संरक्षणाच्या फायद्यांचा उल्लेख करा.

निष्कर्ष

ओझोन लेअर पृथ्वीच्या संरक्षणासाठी अत्यावश्यक आहे. ओझोन छिद्राचा सामना करण्यासाठी भारतासह जग एकत्रितपणे काम करत आहे. मॉन्ट्रियल प्रोटोकॉलमुळे ओझोन छिद्राचे आकार कमी होत आहे. आम्ही सर्व ओझोन लेअरचे संरक्षण करण्यासाठी आपली भूमिका बजावू शकतो, सीएफसी च्या वापरात कमी करून आणि ओझोन छिद्राचा सामना करण्यासाठी शाश्वत जीवनशैलीचा अवलंब करून.